«Գարունը կլինի վայրիվերումներով...»․ Գագիկ Սուրենյանը՝ ցուրտ օդային հոսանքների ներթափանցման մասին

-Արևը, կարծես, վերադարձել է, և եթե հաշվի առնենք, որ օրացույցային ձմռանը մնացել է 1 շաբաթից էլ պակաս, կարո՞ղ եք ասել, որ այս ձմեռը վերապրեցինք։

-Հիմնական ցուրտ օրերն արդեն հետևում են։ Փետրվարի 17-ից հետո ունեցանք ջերմաստիճանի կտրուկ անկում։ Ամենացածր ջերմաստիճանը փետրվարի ընթացքում գրանցվեց՝ փետրվարի 20-ի լույս 21-ի գիշերը, Աշոցքում գրանցվեց -29 աստիճան ցուրտ։ Հիմա արդեն հիմնականում տաքացման տենդենց է նկատվում, ջերմաստիճանը վերջին օրերի համեմատ բարձրացել է 4-5 աստիճանով։ Մեզ մոտ գարունը շատ վայրիվերումներով է։

Շատ հաճախ ընդհանուր միջին բարձրացման ֆոնի վրա այդ տաքացումներն ընդհատվում են արկտիկական ցուրտ օդային հոսանքների ներթափանցմամբ, որն ուղեկցվում է ջերմաստիճանի անկմամբ, առանձին դեպքերում՝ ձյան տեսքով առատ տեղումներով, բքով։

Եթե 100 տարվա կտրվածքով վերլուծություն կատարենք, ապա կտեսնենք, որ առնվազն 98 տարին մենք մարտին ունեցել ենք օդի ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխություններ։ Ես երբեք չեմ մոռանում 2014 թվականի մարտի 30-ը, երբ Արարատյան դաշտում գրեթե բոլոր պտղատուները ծաղկել էին, ծաղկաթափ էին արդեն լինում և Արարատյան դաշտում, հատկապես՝ Երևանում տեղաց 30-40 սմ ձյուն, որն ուղեկցվեց սաստիկ բքով, հետո ջերմաստիճանն իջավ -4, -5 աստիճանի։

Սա չի նշանակում, որ այս տարի պետք է նման երևույթներ տեղի ունենան, պարզապես ես ուզում եմ բնութագրել այն եղանակային պայմանները, որոնք բնորոշ են մեր կլիմայական պայմաններին։

–Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում Հայաստանում բավական տաք ձմեռ էր, նույնիսկ կարելի է ասել՝ ձյուն չէր գալիս, շատերին թվում էր՝ կլիման փոխվել է մեր տարածաշրջանում և էլ սաստիկ ձմեռներ չենք ունենալու։ Բայց այս տարի հունվար ամիսը բավական ցուրտ էր ու ձնառատ, ինչո՞վ է պայմանավորված կլիմայի այդպիսի փոփոխությունը։

-Վերջին տարիներ ասելով՝ նկատի ունեք 2018, 2019, 2020 թվականների ձմեռները։ Իսկ ինչո՞ւ չեք հիշում 2017 թվականը, երբ ունեցանք մեր հարյուրամյակի ամենաձնառատ ու ցուրտ ձմեռներից մեկը։ Երբ կլիմայական վերլուծություն ենք կատարում, գիտական ուսումնասիրություն, մինիմալը 100 տարվա կտրվածքով ենք դա անում, տեսնում ենք, որ վերջին 3-4 տարիները, երբ իրար հետևից կրկնվում են ձմեռները տաք, մեր կլիմայական պայմաններին բնորոշ երևույթ են։ Առաջին տարին չէ, որ 3 տարի իրար հաջորդել են տաք ձմեռներ։ Այդպես եղել է 1940-ականներին, 50-ականներին, 60-ականներին։

-Փետրվարին ամպրոպ ունեցանք, անձրև ու կարկուտ տեղաց, դա բացառի՞կ էր։

-Հազվագյուտ հանգիպող երևույթ է, բայց աննախադեպ չէր։ Այսինքն՝ նման երևույթ կարող է գրանցվել 30 տարին մեկ անգամ, 20 տարին մեկ անգամ, բայց դա աննախադեպ չէ, որ ասենք՝ առաջին անգամ փետրվարին ամպը որոտաց։

–Այս ընթացքում օդերևութաբանական քարտեզներն ի՞նչ են ցույց տալիս, այս օրերին նոր ցիկլոններ մոտենո՞ւմ են մեր տարածաշրջանին։

-Միայն Լոռիում, Տավուշում, Սյունիքում, Արցախում փետրվարի 24-ին և 25-ին ջերմաստիճանի նվազում կլինի։ Բացառությամբ այդ 2 օրվա՝ մինչև ամսվա վերջին օրը մենք ցուրտ ներխուժումներ չունենք, իսկ փոքր տաք հոսանքներ գալու են փետրվարի 27-ին և 28-ին։ Հետո նորից մարտի սկզբին դրանք կընդհատվեն ցուրտ ներխուժումներով։ Այդպես է գալիս հայաստանյան գարունը։ Կայուն գարուն ունեցել ենք մեկ անգամ՝ 2018 թվականին։ Դա այն հազվագյուտ տարիներից էր, երբ առանց ցուրտ ներխուժումների կայուն մենք ունեցել ենք անցում դեպի ամառ։ Ծիրանենին ծաղկել է մարտի սկզբին, չի ցրտահարվել։ Բայց այդպես 100 տարվա մեջ կարող է 2 տարի լինի։

Հավանեցի՞ք նյութը, կիսվեք մտերիմների հետ.