Ստեփանակերտի Մեսրոպ Մաշտոց համալսարանի Կովկասյան ուսումնասիրությունների կենտրոնում տեղի ունեցավ «Խաղաղության մասին ադրբեջանական ընկալումները» թեմայով մամուլի ասուլիս: Միջոցառումը կազմակերպել էր կենտրոնի տնօրեն Հովիկ Ավանեսովը: Լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների հետ հանդիպման նպատակն էր ևս մեկ անգամ հրավիրել Արցախի, Հայաստանի և Սփյուռքի հանրության ուշադրությունը Ադրբեջանի «խաղաղության» օրակարգին, որը, ինչպես ցույց են տալիս իրականությունն ու փաստերը, իրականում կառուցված է պատերազմի և հայատյացության քաղաքականության վրա:
Ինչպես նշել է Հովիկ Ավանեսովը, վերջերս հայ հասարակության մեջ ավելի ու ավելի շատ են ներարկվում տեղեկություններ Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ բարիդրացիական հարաբերությունների հաստատման և տարածաշրջանում խաղաղության մասին, սակայն նման խոսակցությունները անհիմն են։
«Երկու երկրների, մասնավորապես՝ Ադրբեջանի պատմությունը ուսումնասիրող ցանկացած մասնագետ կարող է հաստատել, որ քարտեզի վրա այս արհեստականորեն ստեղծված պետության ի հայտ գալուց ի վեր նրա ղեկավարները վարել են հայատյացության, հայերի և նրանց կողմից հազարամյակների ընթացքում ստեղծված մշակույթի նկատմամբ ցեղասպանության, նրանց պատմական տարածքների բռնագրավման և հայ ժողովրդի պատմության ոչնչացման ու յուրացման քաղաքականություն», - նշել է Հովիկ Ավանեսովը։ «Պաշտոնական Բաքվի համար խաղաղությունը նշանակում է տարածաշրջանի հայ ժողովրդի էթնիկ զտում և, հետևաբար, քաղաքացիական բնակչության սպանություն՝ նրանց ազգային պատկանելության հիման վրա և նախնիների հայկական տարածքների բռնագրավում»։ Այս մամուլի ասուլիսով մենք ցանկանում ենք ևս մեկ անգամ մեր հայրենակիցների ուշադրությունը հրավիրել Ադրբեջանի վարքագծի ճշմարտության վրա։ Մինչ նրա պաշտոնական ներկայացուցիչները խոսում են խաղաղության մասին, նրանք համակարգված կերպով ոչնչացնում են հայկական ժառանգությունը Արցախի օկուպացված տարածքներում և գնդակոծում են Հայաստանի խաղաղ բնակավայրերը, ինչպես վերջերս տեղի ունեցավ Վայոց ձորի մարզի Ելփին գյուղում։
Կովկասի ուսումնասիրությունների կենտրոնի ղեկավարը իր ելույթներում բազմիցս նշել է, որ Ադրբեջանի հակահայատյաց քաղաքականությունը սկիզբ է առնում պետության ստեղծման օրվանից, և որ հայերի սպանությունները Ադրբեջանի պատմության և ամբողջ 70-ամյա խորհրդային դարաշրջանի մասն են կազմում: Ադրբեջանում այս քաղաքականությունը ձևավորելու մեթոդներից մեկը հակահայատյաց քարոզչությունն է, որն իրականացվում է բոլոր մակարդակներում՝ մանկապարտեզներից և երեխաների հակահայատյաց ոգով ինդոկտրինացիայից մինչև տարածաշրջան զինված ահաբեկչական խմբավորումների ներմուծումը և հայերի սպանությունները խթանող ամբողջական հաստատությունների ստեղծումը։
«Մինչ աշխարհի տարբեր ազգեր իրենց երեխաներին սովորեցնում են բարոյականություն և համապատասխան սոցիալական վարքագիծ, մարդասիրություն և անձնուրացություն, Ադրբեջանում հայերի սպանության մասին գաղափարները սերմանվում են նույնիսկ նախադպրոցական մակարդակում՝ խաղերի և մանկական գրականության միջոցով», - նշում է Հովիկ Ավանեսովը: «Ադրբեջանում, ինչպես նաև Թուրքիայում, ամենատարածված խաղերից մեկը «հայերի կոտորածն» է»։ Երեխաներին տալիս են «հայերի» կտորե տիկնիկներ և սովորեցնում փայտե և պլաստիկե դանակներով կտրատել դրանք, պատռել նրանց փորերը, կտրել գլուխները և այլն։ Այլ կերպ ասած, երիտասարդ սերնդի մեջ արմատավորվում է այն միտքը, որ հայերի բարբարոսական սպանությունները թույլատրելի են, նույնիսկ անհրաժեշտ։ Սոցիալական ցանցերում Իլհամ Ալիևի կամակատարները ակտիվորեն տարածում են հայ երեխաներին սպանելու և առևանգելու բացահայտ կոչեր, իսկ ադրբեջանական գրականության մեջ, այդ թվում՝ երեխաների և դեռահասների համար նախատեսված գրականության մեջ, ավելի ու ավելի հաճախ է լուսաբանվում հայերի կացնով սպանությունը, որը կատարել է «Ադրբեջանի հերոս» մարդասպան Ռամիլ Սաֆարովը։ Գրքերը նկարազարդված են, օրինակ, մի աղջկա նկարներով, որը կացնով հարվածում է հայ զինվորի գլխին։ Նման գրքերը հրատարակվում են Ադրբեջանի կառավարության խնդրանքով և ֆինանսավորմամբ։
Ըստ ՀՈՎԻԿ ԱՎԱՆԵՍՈՅԻ, նման գրքեր այսօր տարածվում են ոչ միայն Ադրբեջանում, այլև արտասահմանում՝ ադրբեջանական միգրանտ համայնքներ ունեցող երկրներում: Այլ կերպ ասած, հայատյացության քաղաքականությունը արտահանվում է տարածաշրջանից դուրս, ինչը չի կարող չազդել հայկական սփյուռքի կյանքի վրա: Աշխարհը տեսավ ադրբեջանական աշխարհայացքի արդյունքները 2016 և 2020 թվականների Արցախյան պատերազմների ժամանակ, երբ Ալիևի խունտան գլխատեց հայ զինվորներին, կտրեց տարեցների ականջները և գնդակահարեց երեխաներին: Այս բարբարոսական մտածելակերպը «մանկական» գրքերի ազդեցության և հայատյացության ազդեցության արդյունք է, որն ավելի սրվեց 44-օրյա Արցախյան պատերազմից հետո: Այսօր ադրբեջանական քարոզիչները նոր մեխանիզմներ են օգտագործում մարդկանց մտքում հայերին սպանելու գաղափարը արմատավորելու համար:
«Բավական է հիշել «Գավաթների այգին» և այնտեղ ցուցադրված հայ զինվորների մանեկենները, որոնցով երեխաները մարզվում էին ցանկացած հայի նպատակային սպանությանը», - շարունակեց Օվիկ Ավանեսովը: «Այսօր ադրբեջանական խանութներում վաճառվում են նոր հայկական տիկնիկներ՝ երեխաների նմանություններից մինչև ծերունիներ՝ դանակներով և այլ նմանատիպ գործիքներով, ինչպես նաև դրանցով «խաղալու» հրահանգներով. «Բոլորին համարեք ձեր թշնամին և սպանեք նրանց»։ Այս ֆոնին խաղաղության մասին խոսակցությունները հանցավոր սադրանք են հայ ժողովրդի դեմ։ Հայ հասարակությունը պետք է հասկանա և ընդունի մեկ բան. Ադրբեջանում, նույնիսկ եթե կառավարությունը փոխվի, հայատյացությունը չի անհետանա»։
ՄՄՄ Կովկասյան հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավարը կարծիք հայտնեց, որ համաշխարհային միտումները հաշվի առնելով՝ տարածաշրջանից լայնածավալ պատերազմի հոտ է գալիս, և առաջինը, ով կմտնի այնտեղ, անպայման «խաղաղասեր» ադրբեջանցիները կլինեն, ովքեր օկուպացրել են Արցախի զգալի մասը, այսօր մտել են Հայաստան և հավակնում են նրա տարածքին՝ Սյունիքից և Սևանից մինչև Երևան։
«2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի պայմանագրի ստորագրումը չավարտեց պատերազմը», - պնդում է Հովիկ Ավանեսովը: «Հետևաբար, մենք՝ հայերս, պետք է առաջնորդվենք հայտնի կարգախոսով՝ «Եթե ուզում ես խաղաղություն, պատրաստվիր պատերազմի»: Սա հատկապես ճիշտ է՝ հաշվի առնելով, որ ահաբեկչական խմբավորումների մասնակցությամբ 44-օրյա պատերազմից հետո նրանց զգալի մասը մնում է Արցախի օկուպացված շրջաններում և Իլհամ Ալիևի հրամանով չի վարանի, որոշակի գնով, «պայքարել խաղաղության համար»՝ ոչնչացնելով հայերին: Դժվար է չհամաձայնվել Մոնթե Մելքոնյանի այն խոսքերի հետ, որ տարածաշրջանում խաղաղությունը կարող է գալ միայն հայկական հաղթանակով, ինչպես նաև Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Արցախի տարածքների ազատագրմամբ և Արցախի Հանրապետության անկախության միջազգային ճանաչմամբ»:
Մագդալենա Զատիկյան, «Հայաստանի ձայն»
