Lragir.am-ը գրում է. Հայ իշխանական պատգամավորները պնդում են, որ սեպտեմբերի 13-ի ագրեսիայի նպատակը միջանցք ճեղքելն ու Հայաստանի ինքնիշխանությունն ու ամբողջականությունը ոտնահարելն էր։ «Բայց նրանց նպատակն ավելին էր, քան կարողացան հասնել»,- ասաց պատգամավոր Արման Եղոյանը։ «Իրենց ծրագրի համաձայն՝ միջանցքը պետք է կատարի Իրանը, Հնդկաստանը, ամբողջ Հնդկական օվկիանոսը Եվրոպայից բաժանելու գործառույթը»,- ասել է նա։
Ծրագրի խաթարումը տեղի է ունեցել հայ զինվորների կյանքի և նրանց հերոսական դիմադրության գնով։ Բայց սեպտեմբերի 13-ի փորձը կարող է վերջինը չլինել, եթե չհաջողվի ձեռք բերել ուժային որոշումների անթույլատրելիության միջազգային ամուր երաշխիքներ և դուրս գալ ռուս-թուրքական արատավոր «եռակողմ» շրջանակից։
Սեպտեմբերի 13-ին Մոսկվան հայտարարեց, որ իր միջնորդությամբ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հրադադար է ձեռք բերվել, սակայն այն տևեց ընդամենը կես ժամ։ Սեպտեմբերի 14-ին հրադադար էր հայտարարվել արդեն «միջազգային հանրության միջնորդությամբ», ինչպես ասաց Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։ «Միջազգային հանրություն» ասելով նա նկատի չուներ Ռուսաստանը, որի զորքերը, ինչպես ասում են, ագրեսիայից ժամեր առաջ դուրս են եկել սահմանից՝ ճանապարհ բացելով Բաքվի հրոսակների համար։
Հայ-իրանական սահմանին գտնվող զորամասերը 100 տոկոսանոց մարտական պատրաստության են բերվել, ասվում է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) տարածած հաղորդագրության մեջ։ Այն պարզաբանում է, որ սեպտեմբերի 14-ին իրանա-հայկական սահմանին տեղակայվել են Իսլամական Հանրապետության զինված ուժերի զրահատանկային ստորաբաժանումներ և հետևակ։
Այս օրերի ընթացքում Իրանի ղեկավարությունը բազմիցս հայտարարել է, որ Իրանի և Հայաստանի կապը չպետք է վտանգի ենթարկվի, և հաղորդակցության բոլոր ուղիները պետք է լինեն պետությունների ինքնիշխանության ներքո։
Այսինքն՝ Իրանը խոսում է ոչ միայն հայ-իրանական սահմանի երկայնքով ոչ սուվերեն միջանցքի անթույլատրելիության մասին, այլև Հայաստանի խորքում բոլոր ճանապարհների մասին։ Դատելով ռուս-թուրքական ագրեսիայի ուղղություններից՝ փորձ է արվել ճեղքել Ջերմուկ-Սիսիան-Նախիջեւան միջանցքը, որը նույնպես փակելու էր Իրանից դեպի Եվրոպա Հայաստանի և Վրաստանի միջով ճանապարհը։
Այս «հատուկ գործողության» արդյունքները հանդիսավոր կերպով պետք է ներկայացվեր Պուտին-Էրդողան պակտի տեսքով, Սամարղանդում ՇՀԿ գագաթնաժողովում, որին հրավիրված էր նաև Փաշինյանը։ Բայց սեպտեմբերի 14-ին տեղի ունեցավ ԵԱՀԿ Մշտական խորհրդի և ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստը, որը Ռուսաստանը փորձեց խափանել: ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հայտարարեց Հայաստանի դեմ Ադրբեջանի ագրեսիայի անթույլատրելիության մասին, իսկ պետքարտուղար Բլինկենն ակնարկեց, որ Ռուսաստանը փորձում է «կրակի վրա յուղ լցնել»։
Անանուն «միջազգային հանրության» ջանքերով այս անգամ խափանվեցին միջանցքը ճեղքելու ծրագրերը։ Փաշինյանն ասաց, որ չի գնա Սամարղանդ, Էրդողանը սպառնաց «հետևանքներով», իսկ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը նոր նիստ նշանակեց։
Հայ իրավապաշտպաններն արդեն սկսել են խոսել միջազգային բազմազգ խաղաղապահ ուժեր ներգրավելու նպատակահարմարության մասին։
